कृषी विभाग
कांद्याचे भाव स्थिर ठेवण्यासाठी बफर स्टॉक
न्यूजसेवा
मुंबईः
साठेबाजी करणार्‍यांवर अंकुश ठेवण्यासाठी आणि कांद्याचे भाव स्थिर ठेवण्यासाठी केंद्र सरकारने कांदा उत्पादन हंगामात मजबूत बफर स्टॉक तयार करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यासाठी सहकारी नाफेडला अडीच लाख टन कांदाखरेदीचं उद्दिष्ट देण्यात आलं आहे. आतापर्यंत दोन लाख टन इतकं बफर झालं आहे.
कांद्याचे भाव गगनाला भिडले असताना सरकारने आयात केली तेव्हा तो ४५ ते ४६ हजार टनांच्या वर गेलाच नाही. त्यामुळेच सरकारने बफर स्टॉक २.५ लाख टनांपेक्षा जास्त करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
मध्य प्रदेश, गुजरात आणि महाराष्ट्र या उत्पादक राज्यांमध्ये कांद्याचा साठा खरेदी केला जात आहे. खरेदीचं उद्दिष्ट लवकरच गाठलं जाणार आहे. येत्या पंधरवड्यात कांदा खरेदीचं उद्दिष्ट पूर्ण होण्याची शक्यता आहे. कांद्याचा तुटवडा हा ऑगस्ट ते ऑक्टोबर दरम्यान असतो. तेव्हा कांद्याचे भाव गगनाला भिडलेले असतात. देशांतर्गत शेतमाल बाजारात कांद्यासारख्या संवेदनशील वस्तूंच्या भाववाढीबाबत ग्राहक सौम्य आहेत. तिथे राजकीय गदारोळ सुरू आहे. यासाठी केंद्र सरकारने काही वर्षांपूर्वी टोमॅटो, कांदा आणि बटाटा यासाठी ऑपरेशन ग्रीन योजना सुरू केली होती. ही योजना फारशी समाधानकारक नव्हती; मात्र बफर स्टॉकच्या माध्यमातून शेतमाल बाजारात भाज्यांची भाववाढ नियंत्रित करण्याचं धोरण प्रभावी ठरलं.
बटाट्यासाठी शीतगृहांची पुरेशी उपलब्धता आहे; मात्र कांद्यासाठी अशी गोदामं उपयुक्त ठरत नाहीत. कांद्यासाठी उघड्यावर मोठ्या प्रमाणात हवेशीर शेड असणं प्रभावी ठरु शकेल; मात्र यासाठी सरकार स्वतंत्रपणे खेटे घालत आहे. देशातल्या बड्या तांत्रिक शिक्षण संस्था आणि विद्यापीठांसमोर हे आव्हान उभं राहिलं आहे. २०२१-२२ मधल्या पहिल्या आगाऊ अंदाजानुसार, मागील वर्षी च्या २६६ लाख टनांच्या तुलनेत यंदा ३११ लाख टन कांद्याचं उत्पादन होण्याची शक्यता आहे; परंतु काढणीदरम्यान कांद्याचा मोठा भाग वाया जातो. कांद्याची साठवणूक करणं हे मोठं आव्हान आहे, याशिवाय कांद्याची साठवणूक करणं हे मोठं आव्हान आहे. देशांतर्गत बाजारात कांद्याचा वापर एक कोटी ६५ लाख टन ते एक कोटी सत्तर लाख टन टनांपर्यंत आहे. कांद्याचे भाव गगनाला भिडले असताना सरकारने आयात केली तेव्हा तो ४५ ते ४६ हजार टनांच्या वर गेलाच नाही. त्यामुळेच सरकारने बफर स्टॉक २.५ लाख टनांपेक्षा जास्त करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
